پرسش: به صورت عادی، هر فرد در هر جامعه ای به دنیا آمده باشد، دین حاکم بر همان جامعه و یا دین خانواده خود را می پذیرد. آیا این نشانی از کورکورانه بودن دین داری نیست؟
جواب: 1. پذیرش واقعی و قلبی دین نمی تواند اجباری باشد و این گونه نیست که هر فردی دین آبا و اجدادی خود را قلبا بپذیرد (حتی اگر به آن تظاهرکند)؛ چرا که اساس پذیرش دین و اصول آن باید از روی تحقیق و شناخت باشد، نه از روی تقلید؛ زیرا تقلید در اصول دین بدون تفکر و اندیشه ، مورد پذیرش عقل و دین اسلام نیست.
2. این گونه نیست که چون تمام مسلمانان نسل به نسل، مسلمان و مسلمان زاده هستند، پس دینشان تقلیدی بوده و بدون شناخت و کورکورانه، دین پدرانشان را برگزیده اند، بلکه بسیاری از آنان در طول اعصار و قرون، در مورد این دین تحقیق نموده و با توجه به استفاده از منابع اولیه (قرآن وسنت) و نیز با بهره گیری از نظر اندیشمندان نسلهای قبل، هزاران اثر علمی و تحقیقاتی در مورد آموزه های دین اسلام و برطرف نمودن شبهات و اشکالات از خود به جای گذاشته اند.
۳. بعد از ظهورادیان بزرگ الهی مانند مسیحیت و اسلام، بیشتر دین ها و باورهای بدون ریشه در سراسر جهان کم رنگ و حتی نابود شده و مردم به سوی ادیان الهی متمایل شده اند. به عنوان نمونه، هیچ ایین مبتنی بر بت پرستی، ستاره پرستی، حیوان پرستی و ... را امروزه به صورت وسیع نمی توانیم در جهان مشاهده کنیم؛ چون خلاف عقل و اندیشه است و بیشتر پیروان آن ادیان، از باورهای خود رو برگردانده و یا تنها تظاهر به آن می کنند.
۴. با تمام آنچه گفته شد، افرادی که بدون تحقیق، پیرو دین حقی که هم خوان با فطرت است باشند، اگرچه این پذیرش بدون تحقیق و کورکورانه به نظر می رسد، اما اگر صادقانه و منطبق با آموزه های عقلی و دینی خود رفتار کنند، رستگار خواهند شد، اما به هر حال این دلیلی بر خودداری از تحقیق و توجیهی برای اندیشه نکردن نخواهد بود.
پی نوشت ها: ۱. اصولی کافی، ج ۱، ص ۱۸۳. ۲. عدة الداعی ونجاح الساعي، ص ۴۱.
.